Artikel
Herrie van de buren
Kwart Nederlanders heeft last
Delft, oktober 2003 - Jan de Wit is radeloos. Een paar jaar geleden kocht hij een vrijstaande woning op het platteland. Met zijn vrouw Helga woonde hij er heerlijk rustig, totdat ze nieuwe achterburen kregen.
Deze nieuwe achterburen, familie De Groot, lieten meteen hun tuin, die grenst aan de ommuurde hof van echtpaar De Wit, bestraten. Leuk voor de kinderen, dan konden ze voetballen. Dat doen ze dagelijks van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Onder luid geschreeuw knallen de jongens de ballen tegen de tuinmuren (en eroverheen). Het zijn bikkels met ambitie, die zelfs een trampoline tegen de achtermuur hebben geplaatst om te oefenen in duiksprongen en totale balbeheersing. De Wit wordt gek van het gegil van de kinderen, het knerpen van de trampoline en het ballenbombardement. Vriendelijke verzoeken en - later - boze woorden hebben geen enkele indruk gemaakt op de voetballertjes of hun ouders. Jan en Helga kunnen alleen nog rustig in de tuin zitten, wanneer de achterburen niet thuis zijn.
Ga het gesprek aan
Burenlawaai staat hoog op de hitlijst van geluidshinder: direct achter verkeerslawaai. Bijna een kwart van de Nederlanders (23%) ondervindt ernstige geluidsoverlast van omwonenden. Dat percentage is sinds decennia stabiel. Al in de jaren zeventig voerde de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) de campagne Laten we zacht zijn voor elkaar. Die oproep is in feite nog altijd geldig. Daarom bracht ze onlangs een nieuwe brochure Geluidshinder Buren uit, waarin alle aspecten van deze vorm van overlast worden behandeld. De brochure geeft aan wat wel en niet kan, hoe men elkaar daarvan kan overtuigen en welke maatregelen er zijn om de overlast te verminderen.
In een dichtbevolkt land als het onze zijn buurgeluiden niet te vermijden. Technische oplossingen, zoals isolatie en gebruik van geluidsdempende materialen, helpen lang niet in alle gevallen. Eigenlijk is burenlawaai alleen op te lossen met verandering van gedrag. De veroorzaker van de overlast moet worden overgehaald om (meer) rekening te houden met zijn omgeving.
Om dat te bereiken moet het slachtoffer van de herrie het gesprek aangaan. Bij voorkeur niet meteen op hoge poten, want dat werkt averechts. Maar wel doortastend en met argumenten onderbouwd, om duidelijk te maken hoe de ander zijn rust verstoort.
Geklater en gekakel
Onderzoek wijst uit dat te harde muziek het meest hindert. Maar ook het geklos van schoenen, blaffende of kakelende huisdieren, luidruchtig sanitair en de herrie van doe-het-zelvers kan het woonplezier van de buren ernstig vergallen.
Het is een voor de hand liggend rijtje. Wie elke zaterdagmorgen met boor en zaagmachine in de weer is, weet heus wel dat zijn buren daar niet blij mee zullen zijn. Datzelfde geldt voor het op volle sterkte draaien van favoriete muziek. Wie zich zo oorverdovend gedraagt, zal niet gek opkijken als omwonenden komen vragen of het alsjeblieft wat minder kan.
Maar soms zijn veroorzakers van geluidsoverlast oprecht verbaasd wanneer hun buren klagen. Zij hebben er nooit bij stil gestaan dat het grappige haantje in hun nieuwe kippenhok door anderen als een ergerlijke wekker wordt beschouwd. Of dat de buurt zich stoort aan het onophoudelijke geklater van de fontein in hun tuinvijver.
Met de meeste mensen valt te praten. Als buren normaal met elkaar omgaan, zullen ze ook bereid zijn tot afspraken: de volumeknop van de audio of tv gaat zachter, bij luidruchtige feesten wordt van tevoren gewaarschuwd, de klusser begint op de vrije zaterdag wat later en het nachthok van de haan wordt verduisterd. Soms is er sprake van wisselgeld. De een heeft last van de stereotoren van de buurman, maar die stoort zich aan de wasmachine van de ander die in de nachtelijke stilte loeiend centrifugeert. Als men begrip kan opbrengen voor elkaars leed, valt er wat aan te doen.
Roep bemiddeling in
Zo gemakkelijk verloopt het niet altijd. Bij Jan de Wit bijvoorbeeld hebben gesprekken met de achterbuurman niet geholpen. De voetbalvader vindt hem een vervelende zeurpiet die vreselijk overdrijft. Zijn kinderen moeten toch zeker buiten kunnen spelen! Er vallen dus geen afspraken te maken over het tijdstip waarop de jongens erop los knallen. Terwijl het goed voorstelbaar zou zijn om luidruchtig spel te beperken in tijd. Nu ballen ze vanaf het ochtendgloren tot middernacht, als ze daar zin in hebben. Ook zou het helemaal niet gek zijn als de jongens werd gevraagd niet zo te schreeuwen. Of de trampoline verder weg te zetten van de tuinmuur.
Als men er onderling niet uitkomt en de geluidsoverlast blijft, is het verstandig de hulp in te roepen van een bemiddelende instantie. In de meeste gevallen zal het 'slachtoffer' die stap zetten. Hij heeft het meeste voordeel van een verandering in de situatie.
Bij huurwoningen ligt het voor de hand om bemiddeling te vragen van de verhuurder. Kijk in het huurcontract naar regels over het voorkomen van overlast. Van de verhuurder mag worden verlangd dat hij die regels handhaaft. Bij etagewoningen en koopappartementen geldt datzelfde voor de vereniging van eigenaren.
Wanneer de situatie echt uit de hand loopt, wordt vaak de hulp ingeroepen van de politie. Er zijn ook gemeenten waar onafhankelijke bemiddelaars kunnen worden ingezet bij burenconflicten. In alle gevallen hangt het succes af van de bereidheid van beide partijen om tot een oplossing te komen. Zodra één van de twee voor de ramkoers kiest, is die kans meestal verkeken.
De buren De Wit en De Groot hebben met de wijkagent aan tafel gezeten. Onder druk zijn enkele afspraken gemaakt. Maar in de praktijk komt er nauwelijks iets van terecht. De overlast gaat onverminderd door.
Naar de rechter?
Wat zou u doen met zo'n weerbarstige buur?
Het laatste hoofdstuk van de NSG-brochure Geluidshinder Buren behandelt de juridische mogelijkheden die het Wetboek van Strafrecht, de Algemene Politieverordening en het privaatrecht (Burgerlijk Wetboek) bieden.
Jan de Wit overweegt naar de rechter te stappen. In een kort geding zou hij kunnen eisen dat de achterburen zich houden aan de gemaakte afspraken op straffe van een sanctie. Maar een makkelijke zaak zal het niet worden. Niet alleen zal hij met goede bewijzen moeten komen, er zijn bovendien geen harde criteria waaraan geluidshinder door buren kan worden afgemeten. Hij zoekt inmiddels een gespecialiseerd advocaat.
Het hierboven beschreven conflict is waar gebeurd, al zijn de namen van de betrokkenen gefingeerd. Wanneer buren geen begrip voor elkaars situatie opbrengen en hun gedrag weigeren aan te passen, wordt het woongenot ernstig en vaak langdurig verstoord. Bij de meeste buren hoeft het echter niet zover te komen. Zij praten het uit en zoeken samen naar oplossingen. De NSG-brochure Geluidshinder Buren helpt daarbij. U kunt deze bestellen bij de Nederlandse Stichting Geluidshinder, postbus 381, 2600 AJ Delft, telefoon 015- 256 27 23.